پروفیل Z یکی از انواع پرمصرف پروفیل ها است. در حالت کلی پروفیل (profile) در کلید فولاد به معنی نوع هندسه سطح مقطع محصول فولادی می‌باشد، اما در بازار ایران پروفیل به معنای سطح مقطع چهارگوش تو خالی می‌باشد که با نام قوطی هم شناخته می‌شود، در این خانواده پروفیلی دیگری با هندسه متفاوت هم وجود دارد که به شکل حرف Z انگلیسی بوده و به پروفیل Z معروف است، پروفیل Z به روش های مختلفی تولید می‌شود.

خرید پروفیل Z

خرید پروفیل Z در ابعاد مختلف و به صورت شاخه های 6 متری یا بلندتر (تا 12 متر) انجام می‌شود، همچنین خرید پروفیل Z معمولا بر واحد وزن آن بر حسب کیلوگرم صورت می‌گیرد، با توجه به عمده کاربرد پروفیل Z که سقف سوله ها می‌باشد، استاندارد برای مکان‌های پیچ و مهره نیز وجود دارد، این سوراخ‌های پیچ ممکن است در مرحله تولید توسط پانچ تعبیه شوند یا پس از خرید مطابق سفارش مشتری تعبیه شوند، پروفیل های سوراخ‌کاری شده با نام پروفیل Z پانچ به فروش می‌رسد، از برترین تولید کنندگان داخلی پروفیل Z فولادی می‌توان به کارخانه های فولاد مبارکه اصفهان اشاره کرد. قیمت پروفیل Z بستگی به ابعاد و ضخامت آن دارد و به دلیل روش تولید ساده تر کمی ارزان‌تر از قیمت پروفیل قوطی می‌باشد.

تولید پروفیل Z

برای تولید این مقاطع از تسمه یا ورق فولادی با ترکیب شیمیایی مشخصی استفاده می‌شود، جنس فولاد مورد استفاده برای پروفیل Z معمولا فولاد با استاندارد ST37 می‌باشد که در بازار با نام آهن شناخته می‌شود. در کارخانه ساخت این پروفیل ها معمولا کویل ورق سیاه در ضخامت های مختلف به عرض های مشخصی بریده می‌شوند، این تسمه ها در دستگاهی طویل که مجهز به پرس فشار بالا و قالب مورد نظر بوده قرار می‌گیرد، با اعمال فشار به تسمه فولادی در قالب مورد نظر پروفیل Z تولید می‌شود، جهت ساخت پروفیل Z استانداردهای متنوعی وجود دارد، ابعاد استانداردهای مختلف پروفیل زد در استاندارد ملی ایران به شماره 7335 گنجانده شده است. به فرآیند تولید پروفیل زد فورجینگ یا آهنگری هم گفته می‌شود. همچنین در استاندارد ملی یکی دیگر از جنس‌های مورد نیاز برای ساخت پروفیل Z فولاد A235 می‌باشد، این فولاد قابلیت فورجینگ بسیار خوب دارد، نحوه نام گذاری این پروفیل‌ها طبق استاندارد به نحوی است که مشخص کننده ابعاد و جنس آن می‌باشد، برای مثال پروفیل Z 180*6000*5/3 A235 نشان دهنده پروفیل زد با ارتفاع 180 میلیمتر، طول 6 متر و ضخامت 5/3 میلیمتر می‌باشد، همچنین طبق استناندارد طول لبه های پروفیل ثابت می‌باشد، ابعاد آن را در شکل زیر می توان مشاهده کرد:

ابعاد و کاربرد پروفیل Z

مشخصه ضخامت و ارتفاع پروفیل دو پارامتر اصلی هندسه پروفیل Z بوده به طوری که طبق استاندارد، ارتفاع پروفیل Z شماره آن و معمول‌ترین آن‌ها در بازه 120 تا 260 میلیمتر قرار دارد. همچنین ضخامت مورد استفاده برای تولید پروفیل Z در ابعاد 2/5، 3 و 3/5 میلیمتر است. هر چه ضخامت و شمارهی پروفیل Z بیشتر باشد وزن یک شاخه آن بیشتر می‌شود، به طور معمول وزن پروفیل Z بر واحد طول آن بر حسب یک متر در بازه ی 5/45 تا 11/34 کیلوگرم بر متر قرار دارد. کاربرد اصلی پروفیل‌ های Z در طراحی سقف سوله های صنعتی، ورزشی، انبارها، جایگاه های سوخت و کاربردهایی از این دست می‌باشد.